Billijke vergoeding

Op 1 september 2015 is door de kantonrechter ’s-Hertogenbosch een eerste uitspraak gedaan over de billijke vergoeding bij ontslag, bij ernstig verwijtbaar handelen door de werkgever. In de literatuur ook wel “het muizengaatje” genoemd.

In de wet is als uitgangspunt bepaald dat bij een ontbinding van de arbeidsovereenkomst aan de werknemer alleen de transitievergoeding toekomt. Enkel in uitzonderlijke gevallen kan de rechter naast de transitievergoeding een billijke vergoeding aan de werknemer toekennen. Het muizengaatje.

Wat speelde er in de kwestie die aan de kantonrechter ’s-Hertogenbosch werd voorgelegd.

Casus

De werknemer is sinds 1997 werkzaam als vrachtwagenchauffeur bij een transportbedrijf in Grave. De werkgever heeft aangegeven de arbeidsovereenkomst met de werknemer te willen beëindigen, waarop de werknemer te kennen heeft gegeven hier niet aan mee te zullen werken. Daarop gaf de werkgever aan dat zij dan wel iets zouden bedenken om kosteloos afscheid te kunnen nemen van de werknemer. De toon was daarmee voor het vervolg gezet.

Enkele maanden later ontvangt werknemer het bericht dat het transportbedrijf is overgenomen en dat werkgever geen gebruik meer zal maken van zijn diensten. De loonbetaling wordt door werkgever gestaakt. Het bleek de werknemer, na enig onderzoek, dat er helemaal geen overgang van onderneming was, maar dat de werkgever alleen zijn handelsnaam had gewijzigd en de BV verder geheel leeg was en geen activiteiten meer ontplooit.

De werknemer vordert vervolgens in een kort geding procedure zijn loon, maar de werkgever laat taal noch teken van zich horen en voldoet ook het loon niet ondanks een veroordelend vonnis. De werknemer gaat er psychisch volledig aan onderdoor, zit op zwart zaad en verzoekt uiteindelijk zelf de rechter om de arbeidsovereenkomst te ontbinden.

Er wordt door de rechter een mondelinge behandeling (zitting) gelast om partijen te kunnen horen en vragen te kunnen stellen. De werkgever verschijnt ook niet op deze zitting en laat ook anderszins niet van zich horen.

De werknemer verzoekt in de door hem gestarte procedure strekkende tot ontbinding van de arbeidsovereenkomst:

• Ontbinding van de arbeidsovereenkomst;
• Toekenning van de transitievergoeding;
• Toekenning van een billijke vergoeding wegens ernstig verwijtbaar handelen van de werkgever;
• Veroordeling van werkgever in de proceskosten.

Uitspraak rechter

De kantonrechter oordeelt dat hij de arbeidsovereenkomst zal ontbinden gelet op de ernstige gevolgen die de bestaande situatie voor werknemer heeft, namelijk geen loonbetaling en aantasting van zijn (psychische) gezondheid.

Transitievergoeding

Daarbij kent de kantonrechter de transitievergoeding aan de werknemer toe, omdat de werknemer langer dan 24 maanden bij de werkgever in dienst is en er sprake is van verwijtbaar handelen van de werkgever.

Billijke vergoeding bij ontslag

Ook vindt de kantonrechter dat de billijke vergoeding bij ontslag, “het muizengaatje”, aan de werknemer toekomt. De rechter overweegt daartoe dat deze vergoeding aan de werknemer toekomt als er sprake is van ernstig verwijtbaar handelen van de werkgever.

Letterlijk zegt de rechter:

“Door de werknemer in een lege BV te plaatsen en maanden lang geen salaris te betalen, zelfs niet nadat de werkgever daartoe in kort geding is veroordeeld, heeft de werkgever zijn verplichtingen als werkgever grovelijk verwaarloosd. Daardoor heeft werkgever de werknemer in een onhoudbare situatie geplaatst.”

Bepalen hoogte billijke vergoeding bij ontslag

De vraag is vervolgens hoe de rechter de hoogte van de toe te kennen billijke vergoeding bij ontslag zal bepalen. De rechter zoekt in dit geval aansluiting bij de wetsgeschiedenis.

In de wetsgeschiedenis is opgenomen dat de billijke vergoeding bij ontslag in relatie moet staan tot het ernstig verwijtbaar handelen of nalaten van de werkgever. Oftewel, de billijke vergoeding moet per casus worden bepaald en er is geen “ standaard formule” voor.

Gelet op de ernst van het handelen van werkgever acht de rechter in deze casus een verdubbeling van de aan werknemer toekomende transitievergoeding redelijk. Oftewel, de werknemer ontvangt een billijke vergoeding gelijk aan het bedrag van de transitievergoeding. Werknemer ontvangt hierdoor 2x de transitievergoeding. In dit geval 2x ruim € 30.000,- bruto.

Is dit de nieuwe maatstaf?

Zal in de toekomst bij ernstig verwijt handelen van de werkgever altijd als billijke vergoeding bij ontslag 2x de transitievergoeding worden toegekend? Nee, mijns inziens is dat niet de conclusie die uit deze uitspraak kan worden getrokken. Deze uitspraak is een eerste aanzet om de voorwaarden en hoogte van de billijke vergoeding in te kleuren. Daarnaast is het een mooi vertrekpunt voor iedere werknemer die naast de transitievergoeding een billijke vergoeding wil vorderen in een ontbindingsprocedure. In de komende jaren zal zich in de jurisprudentie de criteria voor invulling van de billijke vergoeding verder moeten uitkristaliseren.

Meer Info?

Bel voor meer informatie over de billijke vergoeding of andere arbeidsrecht- of ontslag vragen vrijblijvend met Jolande de Nooij, Advocaat Arbeidsrecht en Ontslagrecht in Groningen. U kunt haar bereiken op telefoonnummer 050 – 7600 900 of mail naar denooij@maatwerk-advocaten.nl

Maatwerk Advocaten | specialisten Arbeidsrecht en Contractenrecht