Ontslagen vóór aanvang van de arbeidsovereenkomst

Mag dat?

Het komt niet vaak voor dat een werknemer wordt ontslagen voordat hij of zij aan de nieuwe baan is begonnen. Normaal gesproken leren werkgever en werknemer elkaar eerst kennen gedurende een bepaalde periode. Deze periode wordt ook wel de proeftijd genoemd. Indien er een proeftijd is overeengekomen, kan zowel de werkgever als de werknemer de arbeidsovereenkomst onmiddellijk opzeggen.

Maar kan een werkgever de arbeidsovereenkomst met een beroep op de proeftijd ook al opzeggen terwijl de werknemer nog niet eens is begonnen?

Op 20 december 2018 heeft de Rechtbank Gelderland zich gebogen over deze vraag.

Waar moet de rechter over oordelen?

De werknemer kreeg ontslag aangezegd, nog voordat zij was begonnen aan haar nieuwe baan en heeft het ontslag ter beoordeling voorgelegd aan de rechter.

De werknemer stelde zich op het standpunt dat de werkgever in strijd handelde met de beginselen van goed werkgeverschap nu zij al voor de aanvang van de proeftijd werd ontslagen, terwijl zij haar oude baan al had opgezegd.

  • Mag een werkgever een arbeidsovereenkomst opzeggen op basis van de proeftijd vóór het begin van de arbeidsovereenkomst?

Feiten en omstandigheden

Na een uitvoerige sollicitatieprocedure, waarbij meerdere gesprekken hebben plaatsgevonden met toekomstige collega’s en de afdeling Personeel en Organisatie, ontvangt de werknemer het bericht dat zij per 1 september 2018 is aangenomen. De werkgever en de werknemer komen een arbeidsovereenkomst voor de duur van één jaar overeen. Van de arbeidsovereenkomst maakt een proeftijd van één maand deel uit.

Op 21 augustus 2018, nog voordat de arbeidsovereenkomst is ingegaan, wordt aan de werknemer tijdens een telefoongesprek medegedeeld dat de arbeidsovereenkomst wordt opgezegd.

Op 5 september 2018 krijgt de werknemer vervolgens een brief, waarin schriftelijk een toelichting op de reden van de opzegging wordt gegeven. Ondanks dat de werknemer de sollicitatieprocedure positief had doorlopen, was de werkgever van mening dat de werknemer toch niet geschikt was voor de functie.

Wat zegt de rechter

De rechter heeft zich gebogen over de vraag of de arbeidsovereenkomst met een beroep op de overeengekomen proeftijd kan worden opgezegd voor de ingangsdatum.

Het artikel waarin de opzegging tijdens de proeftijd is opgenomen is artikel 7:676 lid 1 Burgerlijk Wetboek. Hierin staat:

“Indien een proeftijd is bedongen, is ieder der partijen, zolang de tijd niet is verstreken, bevoegd de arbeidsovereenkomst met onmiddellijke ingang op te zeggen”.

De rechter stelt dat de woorden “zolang de tijd nog niet is verstreken” doorslaggevend zijn. De wetgever heeft deze woorden namelijk uitdrukkelijk opgenomen om aan te geven dat er ook kan worden opgezegd vóórdat de arbeidsovereenkomst daadwerkelijk is begonnen. Dit betekent dat de arbeidsovereenkomst in dit geval dan ook rechtsgeldig is opgezegd.

Goed werkgeverschap 

Normaal gesproken kan een werknemer van wie de arbeidsovereenkomst is opgezegd tijdens de proeftijd niet snel een schadevergoeding van de werkgever vorderen. Echter, in dit geval was de rechter van mening dat de werkgever zodanig in strijd heeft gehandeld met de beginselen van goed werkgeverschap, dat deze toch schadeplichtig is. De rechter heeft daartoe het volgende overwogen.

  • Ten eerste heeft de werknemer een uitgebreide sollicitatie procedure (positief) doorlopen. Daarbij heeft werknemer twee namen van referenten opgegeven, waarvan één is benaderd door de werkgever die positief was over de werknemer.
  • Ten tweede heeft de werknemer op 13 juli 2018 bericht gekregen dat zij was aangenomen en op 17 juli 2018 is het arbeidsvoorwaardenformulier op basis van een arbeidsvoorwaardengesprek ondertekend door de werkgever. Hierbij heeft de werkgever ook aangegeven dat de werknemer haar oude baan kon opzeggen, wat werknemer vervolgens heeft gedaan. Tevens heeft de werkgever benoemd dat werknemer zich niet moest laten ompraten door haar oude werkgever en dat zij derhalve gewoon de arbeidsovereenkomst moest opzeggen.
  • Ten derde is de werknemer op 31 juli 2018 door de werkgever aangemeld bij ‘Youforce’ voor onder andere salarisadministratie.
  • Last but not least werd de werknemer op enig moment benaderd door een toekomstige collega om eerder te beginnen, zodat de vertrekkende teamleider haar werkzaamheden kon overdragen.

Vertrouwen

Op grond van al deze omstandigheden mocht de werknemer erop vertrouwen dat zij zou beginnen aan haar nieuwe baan bij deze werkgever. Nu de werkgever alvorens de arbeidsovereenkomst is begonnen heeft opgezegd, handelt hij in strijd met de beginselen van goed werkgeverschap en is hij een schadevergoeding verschuldigd aan de werknemer.

Hoogte schadevergoeding

De werknemer vorderde een schadevergoeding ter hoogte van een jaarsalaris, omdat er een jaarcontract was overeengekomen. De werkgever stelde daar tegenover  dat, indien de arbeidsovereenkomst in eerste instantie niet rechtsgeldig zou zijn opgezegd op grond van het proeftijdbeding, hij de arbeidsovereenkomst wel tijdens de proeftijd zou hebben opgezegd.

De rechter gaat hierin mee, waardoor de werkgever slechts één maandsalaris aan schadevergoeding verschuldigd is aan de werknemer.

Conclusie

Een werknemer kan dus worden ontslagen nog voordat hij is begonnen aan zijn nieuwe baan.

Let wel: indien alle omstandigheden van het geval er toe leiden dat de werknemer erop mocht vertrouwen dat hij aan zijn nieuwe baan kon beginnen, dan kan de werkgever schadeplichtig zijn op grond van de norm van het goed werkgeverschap. De rechter zal dit echter per geval beoordelen alsmede de hoogte van de schadevergoeding.

Vragen of meer info?

Heeft u als werkgever of werknemer vragen over de proeftijd, opzegging tijdens de proeftijd of heeft u andere vragen op het gebied van het Arbeidsrecht of Ontslagrecht, neem dan gerust vrijblijvend contact op met Jolande de Nooij op telefoonnummer 050 7600 900 of denooij@maatwerk-advocaten.nl